Begrijpen en hanteren van dagdagelijks gedrag van kinderen met een geschiedenis van complex trauma

Inzichten en interventies gebaseerd op het boek "Van kwetsuur naar litteken"

Cursus met : Anja Dekeyser en Bieke Detavernier en Erik De Belie en Ilse De Clippeleer en Lieve Van Lier en Nicole Vliegen

Kinderen met complex trauma (ook gehechtheidstrauma of vroeg ontwikkelingstrauma genoemd) worden in de hulpverlening vaak omschreven als moeilijk in gedrag en in relatie. Het wisselvallige, onvoorspelbare en soms explosieve functioneren is kenmerkend voor hen. Ze stellen hun opvoeders en begeleiders voor een moeilijke opdracht. Opgroeien en ontwikkelen verloopt bij deze kinderen immers niet vanzelf. De moeilijkheden zijn vaak het gevolg van traumatiserende ervaringen in hun eerste levensjaren.

De hulpverlening georganiseerd rondom deze kinderen dient trauma-sensitief te zijn. Goede kennis van de impact van trauma op ontwikkeling en hoe dit zich toont in het dagdagelijks functioneren is belangrijk. Niet alleen kennis van complex trauma, maar ook een basishouding en interventies vanuit een mentaliserend perspectief bieden voor de hulpverlener handvatten in het omgaan met deze kinderen.

We zetten met deze opleiding in op het begrijpen én hanteren van het dagdagelijks gedrag van kinderen met complex trauma. Dit betekent dat we een ontwikkelingsondersteunend theoretisch kader combineren met concrete aanknopingspunten voor de praktijk. De namiddagen van dag 2 t.e.m. 7 worden besteed aan reflectieve supervisie in kleine groep. Eigen praktijkmateriaal en observaties vormen de basis van dit opleidingsonderdeel.

Doelgroep

Hulpverleners (professionele bachelors en masters), opvoeders, leefgroepbegeleiders die werken met kinderen met complex trauma in hun dagelijkse interacties in residentiële settings (MFC, OOOC, voorzieningen bijzondere jeugdzorg, thuisbegeleidingsdiensten, CKG's, pleegzorgbegeleiders,…)

Inhoud

Dag 1: Complex trauma en een mentaliserende basishouding
Over welke kinderen hebben we het precies wanneer we spreken over complex trauma? Hoe kunnen moeilijke ervaringen tijdens de eerste levensfase de ontwikkeling van een kind beïnvloeden? Hoe begrijpen we dat een mentaliserende basishouding in het dagelijks contact met deze kinderen onder druk kan komen te staan? Wat is (goed) mentaliseren en hoe herken je terugvallen in een niet-mentaliserende denkwijze?

Dag 2: Complex trauma en ontwikkeling van regulatie
Tijdens deze opleidingsdag staan we stil bij wat regulatie is en hoe een kind regulatievaardigheden aanleert in relatie tot goed afgestemde zorgfiguren. Hoe verloopt de evolutie van co-regulatie naar zelfregulatie. Maar wat gebeurt er als er een tekort is aan goede en afgestemde zorg en het kind herhaaldelijk blootgesteld wordt aan negatieve ervaringen? Kinderen met complex trauma worstelen vaak en intens met emotionele schommelingen. We gaan in op hoe we in het dagelijks leven met hen kunnen inzetten op regulatie.

Dag 3: Complex trauma en gehechtheid ontwikkelen
Kinderen bouwen in de loop van hun eerste levensjaren een beeld op van hoe zorgfiguren zijn. Zij hebben kleine en dagelijkse ervaringen nodig van beschikbaarheid en betrouwbaarheid om op die manier zich een beeld te vormen over de volwassen zorgfiguren als beschikbare en zorgzame personen. We staan stil bij de bouwstenen in de ontwikkeling van die gehechtheid en wat er gebeurt met het kind als die dagelijkse ervaringen door omstandigheden uitblijven. We denken na over hoe we samen met ouders en hulpverleners opnieuw kunnen bouwen aan eilandjes van vertrouwen.

Dag 4: Complex trauma en identiteitsontwikkeling
Het parcours dat kinderen met complex trauma hebben afgelegd is in veel opzichten erg beladen en gefragmenteerd. Ze hebben vaak geleerd zich aan te passen aan ongewone levensomstandigheden en hebben door die aanpassingen het contact met zichzelf verloren.

Het is voor hen dan ook een grote uitdaging om van hun levenslijn een coherent verhaal te maken, en meer nog om tegen de achtergrond van deze gekwetste geschiedenis voeling te hebben en te krijgen met wie ze werkelijk zijn. Bijzondere aandacht zal bij deze kinderen dus moeten gaan naar de (opbouw) van een identiteit."

Dag 5: Complex trauma en mentaliserende zorgfiguren: het mentaliserend vermogen onder druk
Het complex trauma van het kind zet onvermijdelijk het mentaliserend vermogen van de zorgfiguren onder druk. Het gedrag valt niet makkelijk te lezen en dat roept grote spanning en sterke emoties op bij hun zorgouders en het team van hulpverleners. Het is moeilijk en inspannend om voortdurend over zulke kinderen te blijven denken en een 'mentalising breakdown' is dan ook een vast onderdeel van de weg die we met deze kinderen gaan. Hoe herkennen we deze breakdown en wat is het verschil met een onvoldoende ontwikkeld mentaliserend vermogen? Dat laatste treffen we aan bij diep gekwetste ouders die zelf een verleden van trauma met zich meedragen.

Dag 6: Complex trauma en mentaliserende zorgfiguren: het herstel en het ondersteunen van het mentaliserend vermogen
Kinderen met een verleden van complex trauma hebben zorgfiguren nodig die met een 'rustig denkend hoofd' over hen kunnen reflecteren. Hoe kan het reflecterend vermogen van ouders of hulpverleners ondersteund of hersteld worden? Hoe ondersteunen we het gehavende mentaliserend vermogen van diep gekwetste ouders?

Dag 7: Complex trauma en de zorgende hulpverlener
Complex trauma werkt in op de zorgende hulpverlener. We gaan in op hoe je traumasensitief kan blijven nadenken in je werksetting. Hoe kan er in een team of leefgroep die dagelijks onder druk staat, mentaliserend nagedacht worden over de betekenis van gedragingen die deze kinderen stellen. Wat heb je nodig als hulpverlener en als team om afgestemd te blijven reageren op de noden van deze kinderen?

Kostprijs: 1075

Jeugdherberg De Blauwput; Martelarenlaan 11A, 3010 Leuven

Inschrijven